Pobyt obywateli Ukrainy – nowe przepisy
Do 4 marca 2026 r. obywatele Ukrainy będą w Polsce objęci ochroną czasową, która gwarantuje im chociażby opiekę medyczną, edukację czy dostęp do polskiego rynku pracy.
Zmiany, które weszły w życie 30 września 2025 roku, mają na celu dalsze zapewnienie wsparcia osobom uciekającym przed konfliktem zbrojnym na Ukrainie. Nowelizacja obejmuje zarówno osoby, które przybyły do Polski po 24 lutego 2022 roku w związku z działaniami wojennymi, jak i tych obywateli Ukrainy, którzy już wcześniej przebywali na terytorium RP na podstawie różnych tytułów pobytowych. W praktyce oznacza to, że osoby spełniające określone warunki mogą liczyć na przedłużenie legalnego pobytu bez konieczności składania dodatkowych wniosków, co znacząco upraszcza procedury administracyjne.
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, obywatele Ukrainy, którzy legalnie wjechali do Polski w okresie od 24 lutego 2022 roku i deklarują zamiar pozostania na jej terytorium, będą objęci ochroną czasową do 4 marca 2026 roku. Ochrona ta gwarantuje im dostęp do podstawowych usług publicznych, takich jak opieka medyczna, edukacja czy możliwość podjęcia pracy na polskim rynku. Analogiczne rozwiązania zastosowano również wobec osób, które przebywały w Polsce na podstawie zezwoleń na pobyt czasowy, wiz krajowych, wiz Schengen wydanych przez polskie organy oraz w ramach ruchu bezwizowego, o ile ostatni dzień ich legalnego pobytu przypadał po 24 lutego 2022 roku. W tych przypadkach również uznaje się ich pobyt za legalny do 4 marca 2026 roku.
Nowelizacja ustawy wpisuje się w szerszy kontekst działań legislacyjnych mających na celu uporządkowanie kwestii związanych z zatrudnianiem cudzoziemców. Od 1 czerwca obowiązuje ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom, która ma na celu ograniczenie nadużyć, usprawnienie procedur oraz pełną elektronizację postępowań. Nowe przepisy przewidują surowsze sankcje za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców, w tym obywateli Ukrainy. Kara grzywny za każdy przypadek niezgodnego z prawem zatrudnienia wynosi obecnie od 3 do 50 tysięcy złotych. Ustawa ta stanowi jeden z kamieni milowych Krajowego Planu Odbudowy i ma na celu nie tylko ochronę zagranicznych pracowników, ale również poprawę funkcjonowania urzędów oraz zwiększenie przejrzystości rynku pracy.
Wprowadzone zmiany są odpowiedzią na dynamicznie zmieniającą się sytuację geopolityczną oraz rosnącą liczbę obywateli Ukrainy przebywających w Polsce. Przedłużenie ochrony czasowej oraz legalnego pobytu to wyraz solidarności i kontynuacja działań mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa i stabilizacji osobom dotkniętym skutkami wojny. Jednocześnie nowe regulacje mają na celu zapewnienie zgodności z obowiązującym prawem oraz skuteczne zarządzanie procesami migracyjnymi i zatrudnieniem cudzoziemców w Polsce.